Europa loopt miljarden mis door illegaal gokken

Het klinkt als een overdreven krantenkop, maar achter dat enorme bedrag gaat een pijnlijke realiteit schuil: overal in Europa spelen miljoenen mensen bij onvergunde goksites; bij aanbieders die geen belasting betalen en zich weinig aantrekken van limieten of verantwoord spelen. Het gevolg: spelers lopen heel wat risico’s, legale aanbieders verliezen terrein en overheden zien miljarden in de schatkist verdampen.

Hoe groot is het probleem?

Heel wat platforms doen er alles aan om een veilige, betrouwbare en plezierige omgeving te creëren. Neem Blazing Wildz bijvoorbeeld, een online platform dat bekend staat voor zijn klassieke gokkasten, meeslepende live casino tafels, spannende sportweddenschappen en megabonussen. Op het eerste gezicht lijkt alles in orde, maar is dit wel zo?

Volgens sommige onderzoeken speelt een derde van de Europese gokkers via illegale platforms, andere onderzoeken spreken zelfs over zeventig procent. Dat verschil zit hem vooral in de manier van tellen: kijk je naar omzet, bruto spelresultaat of aantal spelers? Hoe je het ook wendt of keert, het gaat om een markt van tientallen miljarden euro’s per jaar. Reken daar de gemiddelde belastingdruk bij, en je komt al snel op een gemiste opbrengst van tien tot twintig miljard euro.

Wat vooral opvalt: de illegale markt groeit sneller dan de legale. Spelers vinden anoniem hun weg naar platforms die opereren vanuit belastingparadijzen, zonder vergunning en vaak zonder enige consumentenbescherming. Voor de schatkist betekent dat een gigantische aderlating.

Waarom het cijfer van €20 miljard de ronde doet

Het bedrag van €20 miljard is geen harde rekensom, maar eerder een waarschuwing. Reken je alle illegale omzetten in de EU bij elkaar op en pas je er een gemiddelde belastingdruk op toe, dan kom je grofweg in die buurt. Sommige rapporten noemen lagere bedragen, anderen hogere. Het precieze cijfer is minder belangrijk dan de boodschap: de zwarte markt is geen randverschijnsel meer, maar een structureel probleem dat de legale markt onder druk zet en de staatskas jaarlijks miljarden kost.

Hoe pakken verschillende Europese landen het illegale gokcircuit aan?

Nederland: een streng beleid met onverwachte gevolgen

Nederland legaliseerde online gokken in 2021 met als doel meer grip op de markt te krijgen. De stortingslimieten werden aangescherpt: volwassenen mogen gemiddeld niet meer dan zevenhonderd euro per maand storten en jongeren nog minder. Dat klinkt verstandig, maar er zit wel degelijk een keerzijde aan dit strenge beleid. Wie méér wil spelen, zoekt zijn heil eenvoudigweg op illegale sites waar die limieten niet gelden. De legale markt krimpt, de illegale groeit.

In België kiest men voor blokkeren en voorlichten

België pakt het iets anders aan. Daar werkt de Kansspelcommissie al jaren met een zwarte lijst van verboden sites. Internetproviders moeten die blokkeren, en hoewel het systeem niet 100% waterdicht is, haalt het toch veel zichtbaarheid weg. Daarnaast draait er een grote campagne onder de noemer ‘Speel altijd legaal’. Spelers leren zo hoe ze een vergunde aanbieder herkennen. 

Die combinatie van blokkades en voorlichting lijkt effect te hebben: de Belgische illegale markt groeit minder hard dan in sommige buurlanden. België laat ook zien dat strengere reclameregels niet automatisch leiden tot een vlucht naar het illegale circuit; zolang spelers de legale kanalen makkelijk kunnen vinden.

Wat doet de rest van Europa?

Duitsland en Italië laten zien hoe sterk de situatie per land kan verschillen. In Duitsland lijkt de toezichthouder de illegale markt grotendeels onder controle te hebben. Hoewel er nog steeds honderden miljoenen euro’s via wegvloeien, blijft het probleem relatief beperkt en wordt het grotendeels ingedamd.

Italië daarentegen worstelt al jarenlang met een grijze economie. Tientallen miljarden euro’s bewegen zich buiten het zicht van de fiscus. Het gevolg is dat de staat jaarlijks maar liefst ongeveer één miljard euro aan belastinginkomsten misloopt. 

Welke maatregelen werken wél?

Er zijn vijf lessen die steeds terugkeren:

1. Maak het legale aanbod aantrekkelijk
   Legale aanbieders moeten kunnen concurreren met illegale platforms. Dat betekent een breed productaanbod, duidelijke limieten voor spelers en een belastingdruk die het legale spel aantrekkelijk houdt. Enkel zo zullen spelers bewust kiezen voor een veilige en gereguleerde omgeving.
2. Zorg voor een betere handhaving
   Het blokkeren van websites en het belemmeren van betalingsstromen verkleint de toegang tot illegale platforms. Efficiënte handhaving laat zien dat regels serieus worden genomen en ontmoedigt spelers om buiten het legale circuit te zoeken.
3. Investeer in voorlichting
   Campagnes die spelers leren hoe ze een vergunning kunnen herkennen, bouwen vertrouwen in het legale aanbod. Informatie is macht: hoe beter mensen geïnformeerd zijn, hoe kleiner de kans dat ze bij illegale aanbieders terechtkomen.
4. Werk grensoverschrijdend
   Illegale aanbieders opereren internationaal, dus moeten toezichthouders en belastingdiensten dat ook doen. Door grensoverschrijdende samenwerking kunnen illegale netwerken effectiever worden aangepakt en kunnen regels uniformer worden gehandhaafd.
5. Creëer meer transparantie
   Duidelijke cijfers over illegale marktaandelen en misgelopen belasting zijn absoluut noodzakelijk. Transparantie helpt besluitvormers de juiste prioriteiten te stellen en het publiek te informeren over de risico’s van illegaal gokken.

Of het nu tien, vijftien of twintig miljard is: Europa laat elk jaar een astronomisch bedrag liggen door illegaal gokken. Dat geld gaat niet naar zorg, onderwijs of infrastructuur, maar verdwijnt naar schimmige bedrijven die vaak buiten de EU zijn gevestigd. Nederland en België laten zien dat een strenge aanpak in bepaalde gevallen wel degelijk een verschil maakt, al is geen enkel systeem waterdicht.

De uitdaging voor de komende jaren is duidelijk: spelers overtuigen dat legaal spelen de veiligste en aantrekkelijkste optie is. Het gaat erom een omgeving te creëren waarin veilig en verantwoord spelen vanzelfsprekend is.